El ninô (El nino) là sự nhiễu động của hệ thống khí quyển trên vùng biển nhiệt đớí Thái Bình Dương. Điều này không những ảnh hưởng đến sự thay đổi thời tiết tại khu vực đó mà còn ảnh hưởng đến khí hậu toàn cầu. Chu kỳ của El nino El nino thường diễn ra không đều đặn, nhưng nằm trong một chu kỳ từ 2-7 năm. Mỗi đợt El niđo có cường độ và biên độ thời gian khác nhau. Các ảnh hưởng của El nino lên khí hậu toàn cầu được báo cáo bởi các nước khác nhau có lưu trữ tại Trung Tâm Thông Tin. Sau đây là bản đồ dự báo về ảnh hưởng của La nina lên khí hậu toàn cầu Khi El Nino xuất hiện, kéo theo sự biến đổi khác thường của nhiệt độ và lượng mưa của nhiều vùng. El Nino hạn chế sự phát triển trong các cơn bão nhiệt đới ở Đại Tây Dương nhưng lại làm tăng số cơn bão ở vùng phía Đông và trung tâm Thái Bình Dương. Trong hai năm 1997-98, El Nino đã gây những thiệt hại nặng nề nhất từ trước đến nay trên khắp thế giới, làm thiệt mạng 24,000 người, ảnh hưởng đến đời sống của 110 triệu người khác và gây tổn thất đến 34 tỉ Mỹ kim. Vì ở ngay vùng xích đạo, Nam Dương là nước chịu ảnh hưởng đầu tiên của El Nino. Năm 1997 những trận cháy rừng lớn và liên tục làm nghẹt khói và ô nhiễm không khí không những ở các thành phố Nam Dương mà ở các quốc gia lân cận nữa. Đông Nam Á sản xuất hàng năm 25 phần trăm lúa gạo trên thế giới, và mùa màng đã bị thiệt hại nặng vì hạn hán. Trung Hoa, nước sản xuất gạo nhiều nhất thế giới đã kêu gọi các nông dân tiết kiệm nước. Nước xuất cảng gạo nhiều nhất thế giới, Thái Lan, cũng đã báo động vì hiểm họa hạn hán. Gần đây, Cơ Quan Thực Phẩm và Nông Nghiệp của Liên Hiệp Quốc (U.N. Food and Agriculture Organization viết tắt là FAO) đã kêu gọi các nước Á Châu nên bắt đầu tích trữ lúa gạo để đề phòng nạn đói. Nạn đói do hạn hán cũng đe dọa hàng triệu người dân ở Phi Châu và Nam Mỹ. Năm nay Liên Hiệp Quốc đã báo động 700,000 người có thể bị đói ở các nước Trung Mỹ. Ở Nam Phi, mùa màng đang bị đe dọa vì hạn hán. Ở Ba Tây, người ta đang lo ngại cho các ruộng mía làm đường và đồn điền trồng cà phê. Trong khi hạn hán xảy ra ở Châu Á, Châu Úc, Phi Châu và một phần Nam Mỹ, thì El Nino lại gây ra những trận bão lụt lớn tại nhiều nơi khác trên thế giới, nhất là dọc theo bờ biền Thái bình Dương thuộc Hoa Kỳ và Nam Mỹ và các nước ở Tây Âu. Năm 1998, những trận bão tuyết đã làm tê liệt miền Đông Bắc Mỹ, và miền nam California đã bị ngập lụt vì quá nhiều mưa. Trong lúc đó, các trận lụt lớn nhất từ trước đến nay đã xãy ra tại Đông Phi Châu, Ecuador và Peru. Ở Peru, lượng sản xuất cá biển đã bị giảm 50% vì dòng nước ấm El Nino. Ảnh Hưởng của El nino tại Việt Nam Mùa bão 1997-1998 thể hiện rõ rệt tác động của El Nino đến hoạt động của bão và ATNĐ ở Việt Năm 1998 mùa bão bắt đầu chậm, số lượng bão và ATNĐ ít. Mãi đầu tháng 7 mới xuất hiện cơn bão đầu tiên ở khu vực Tây Thái Bình Dương muộn nhất kể từ 1951 đến nay. Hết tháng 10 mới xuất hiện 2 cơn bão và ATNĐ ở Thái Bình Dương bằng 50% TBNN cùng kì. Thời gian này không có cơn bão nào ảnh hưởng vào nước ta ngoài ảnh hưởng của hai ATNĐ : Từ tháng 1, 2 đến tháng 7, 8 tình trạng mưa ít, nắng nóng, khô hạn xảy ra trên diện rộng ở hầu khắp đất nước. Đặc biệt là ở Trung Bộ và Nam Bộ, Tây nguyên, nhiều sông suối bị cạn kiệt nước, nước sinh hoạt thiếu, nước mặn xâm nhập sâu vào nội đồng Nam Bộ và Nam Trung Bộ.
Khi El ninô không xảy ra: Trong khu vực biển nhiệt đới Thái Bình Dương, gió tín phong thổi theo hướng đông làm cho các dòng biển nóng trên mặt biển di chuyển về phía Philippin, Inđônêxia – đây là nguyên nhân gây ra mưa bão tại khu vực này. Trong khi đó, dọc theo bờ biển nam Mĩ thuộc khu vực phía đông Thái Bình Dương 1 dòng nước lạnh mang nhiều cá và phù du sinh vật trồi lên từ phía đáy đại dương tiến về phía bờ (gần Pêru) mà người ta hay gọi là dòng biển lạnh Pêru làm cho thời tiết khô hanh tại khu vực này.
Hiện tượng này thường xảy ra vào cuối năm (tháng 12) trong dịp Nôen nên người dân Pêru đặt tên là El ninô (tiếng Tây Ban Nha: Chúa Hài Đồng- The Christ Child, tiếng Việt:“cậu bé”). El ninô còn được gọi theo cách khác là: Southern Oscillation (ENSO)
Hiện tượng El Ninô (El Nino)
Để hiểu rõ thêm về El ninô, chúng ta có thể xem xét điều kiện thời tiết khi không xảy ra El ninô và khi xảy ra El ninô:
Nhưng khoảng từ 4-5 năm, dòng biển lạnh không trồi lên.Trong lúc đó, gió tín phong yếu đi làm cho dòng biển nóng dịch chuyển từ phía tây về phía đông Thái Bình Dương. Sự xuất hiện lại của dòng biển nóng là nguyên nhân gây ra những trận mưa lớn, bão tố, lũ lụt… tại nhiều quốc gia Nam Mĩ: Chilê, Pêru. Ngược lại, tại khu vực Nam Á, Đông Nam Á, châu Úc hạn hán kéo dài.
Sự đảo lộn thời tiết (vùng không mưa thì lại mưa, vùng mưa nhiều thì khô hạn, giông bão thường xuyên xảy ra….. ) không chỉ bó hẹp trong phạm vi khu vực nam Thái Bình Dương mà lan sang cả khu vực các nước châu Âu, châu Phi và các khu vực khác trên toàn cầu.
Trong 47 năm gần đây có 331 cơn bão và ATNĐ đổ bộ trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng đến thời tiết nước ta. Tính chung những năm xảy ra EL NINO, mỗi năm nước ta chịu ảnh hưởng của 6 đến 7 cơn bão và ATNĐ, ít hơn trung bình nhiều năm (TBNN) khoảng 0,3 cơn.
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
0 Nhận xét:
Đăng nhận xét